مطمئن باشید این کار تجربه‌ای متفاوت و لذت‌بخش در زندگی شما خواهد بود. حتی اگر در منزل گلدان‌های متنوع نگهداری می‌کنید، تجربه‌ی کاشت سبزیجات در خانه و به صورت کلی محصولاتی که قابل خوردن هستند، برایتان بسیار هیجان‌انگیزخواهد بود و شما را از روزمرگی نجات می دهد. پس همین امروز چند گلدان، کمی خاک و چند بسته بذر سبزی بخرید و یک هدیه‌ی ارزشمند به خودتان بدهید.
کشت‌وکار در آپارتمان‌های کوچک
کاشت سبزیجات و بعضی از صیفی‌جات در آپارتمان امکان‌پذیر است. اگر آپارتمان شما تراس کوچکی دارد، یا حتی فقط یک پنجره با نور مناسب، شما میتوانید در چند گلدان سبزیجات و چند مدل از صیفی‌جات را پرورش دهید. فقط کافیست گلدان مناسب، خاک مغذی و بذرهای سالم را بخرید و دست به کار شوید. سبزیجاتی مثل کلم بروکلی، گوجه‌ی بوته‌ای، سبزیجات ریشه‌دار مثل هویج، کاهو و سبزیجات با برگ‌های سبز مثل ریحان و جعفری را میتوانید به راحتی در گلدانِ عادی یا فلاورباکس بکارید. مزیت این روشِ کاشت سبزی این است که در صورت جابجایی منزل میتوانید تمام سبزیجات را با خود ببرید.
هر ظرفی که زیر آن یک سوراخ داشته باشد و داخلِ آن خاک قرار بگیرد می‌تواند یک گلدان به حساب بیاید. اما اگر دوست دارید گلدان‌های شما رنگ یا شکل خاصی داشته باشد میتوانید از فروشگاه‌های مخصوصِ لوازم کشت‌وکار، گلدان‌هایتان را خریداری کنید.
زهکشی
حتما کف گلدان را سوراخ کنید و قبل از ریختنِ خاک آن را زهکشی کنید. برای زهکشی میتوانید کف گلدان را سنگ‌ریزه بریزید. اگر به سنگ‌ریزه دسترسی ندارید میتوانید از خرده‌های ظرف‌های شکسته استفاده کنید یا فنجان و بشقاب‌های قدیمی و ترک خورده‌ی خود را خرد کرده و کف گلدان بریزید. وقتی گلدان را زهکشی کنید پس از هر بار آبیاری مقداری ازآب از زیر آن خارج میشود. پس لازم است حتما یک زیرگلدانی یا یک بشقاب بزرگ زیر آن قرار دهید. حالا گلدان را با خاکِ مناسب پر کنید. شما میتوانید از گل فروشی‌ها خاکِ غنی و مناسب برای کاشت گیاه خریداری کنید.
کاشت بذر
بهتر است تعداد بذرهایی که برای کاشت انتخاب می‌کنید بیشتر از میزان مورد نیازدر زمان برداشت باشد، زیرا تمام بذرها سبز نمی‌شوند.
حالا نوبتِ کاشت بذر است. توضیحات روی بسته‌ی بذر را بخوانید و با توجه به عمق مناسبی که پیشنهاد داده است آن‌ها را بکارید. نیازی نیست که اندازه‌گیری دقیق انجام دهید، فقط فراموش نکنید که بذرها را در عمقی بیشتر از عمق مناسب نکارید. درباره‌ی کاشت بذر یک قانون کلی وجود دارد: معمولا بذر باید در عمقی سه برابرِ اندازه‌ی خودش کاشت. هرچه بذر ریزتر باشد باید نزدیکتر به سطح خاک قرار بگیرد. پس از قرار دادنِ بذرها، روی آن را با یک لایه‌ی نازکِ خاک بپوشانید.
انتظار تا جوانه زنی
در این مرحله لازم است گلدان را در مکانی گرم، مثل بالای یخچال یا کنار رادیاتور، قرار دهید. سپس هر روز آن‌ها را آبیاری کنید، چک کنید و زمانی که جوانه زدند آن‌ها را به محل مناسب منتقل کنید. بهتر است برای آبیاری از اسپری‌های آب استفاده کنید. به این ترتیب دانه‌ها در آب غرق نمی‌شوند و خاک همیشه به میزان مناسب مرطوب خواهد بود.
جابه‌جایی گلدان
به محض اینکه بذرها جوانه زدند گلدان را به محلی پر نور، مثل پشت پنجره، منتقل کنید. جوانه‌ها در این مرحله برای رشد و قد کشیدن به میزان نور کافی احتیاج دارند.
استفاده از کود
وقتی سبزیجات یا بوته‌های صیفی‌جات شما ۱ یا ۲ دسته برگ دادند برنامه‌ی کوددهی را آغاز کنید. با توجه به بذری که کاشته‌اید، یک کود نیمه مقاوم انتخاب کرده و در زمان‌های مناسب استفاده کنید. بهترین حالتِ استفاده از کود هر ۲ هفته یک بار است. فراموش نکنید پس از استفاده از کود، به گیاه خود به میزان کافی آب برسانید.
کشت‌وکار مخصوص خانه‌هایی با حیاط کوچک
روی این کار اسم باغبانی می‌گذاریم زیرا قرار است تازگی و طعم منحصر به فردی که فقط در یک باغ می‌توان تجربه کرد را به دست بیاورید؛ همان عطر و طعم و تازگی. ما اینجا به شما آموزش می‌دهیم که چطور محل مناسب برای کاشت را انتخاب کنید و چه چیزهایی بکارید و چطور آن‌ها را پرورش دهید.
انتخاب محل مناسب
انتخاب محل مناسب مهم‌ترین نکته درکشت‌وکار است. اگر این مکان اشتباه انتخاب شود، ممکن است منجر به رشد علف‌های هرز و حتی از بین رفتن محصول شود. در ادامه میتوانید چند نکته‌ی مهم برای انتخاب محل مناسب را بخوانید:
- در مکانی آفتاب‌گیر بکارید! سبزیجات در طول روز حداقل به ۶ ساعت تابش مستقیم نور خورشید نیاز دارند و فقط چند مدل از آن‌ها می‌توانند سایه را تحمل کنند.
- در خاک مرطوب و دارای زهکشی بکارید. اگر محل مورد نظر شما زهکشی مناسبی ندارد اول مشکل را حل کنید و بعد کار کاشت را آغاز کنید. اگر خاک سنگلاخی است ابتدا سنگ‌ها را بردارید، سپس به سراغ کاشت بروید.
- در یک محیط پایدار بکارید. محلی که برای کاشت انتخاب می‌کنید باید شرایطی پایدار داشته باشد. اگر در محل کاشت بادهای شدید بوزد می‌تواند گیاهان جوان را از پا در آورد یا گرده افشانی را مختل کند. همچنین محلی که احتمال برخورد پا با گیاهان را دارد اصلا مناسب کاشت نیست. محل انتخابی شما نباید در شرایطی باشد که آب در آن جمع میشود یا در مسیر جریان آب باشد.
انتخاب قطعه‌ی مورد نظر
با یک بخش کوچک شروع کنید. فراموش نکنید بهتر است یک باغچه‌ی کوچک و سرسبز داشته باشید تا یک باغچه‌ی بزرگ ولی ناامید کننده. یکی از اشتباهات رایجِ مبتدیان، کاشتنِ زودتر از هنگام است. مثلا شما دوست دارید خیلی زود گوجه‌های باغچه‌ی خود را برداشت کنید و به همین دلیل زودتر از زمان مناسب آن‌ها را می‌کارید. برای کاشت در باغچه حتما برنامه ریزی داشته باشید. از میزان کم شروع کنید و حتما چیزی بکارید که می‌خواهید مصرف کنید. این کار باعث میشود انگیزه‌ی بیشتری برای ادامه‌ی باغبانی داشته باشید.
در ادامه میتوانید چند ترفند برای داشتن یک باغچه‌ی سرسبز را بخوانید، باغچه‌ای که در طول تابستان محصولی به اندازه‌ی یک خانواده چهار نفره بدهد و حتی مقداری از آن را نیز تبدیل به کنسرو کرده یا راهی فریزر کنید.
- در باغچه‌ی خود ۱۱ ردیف مخصوص کاشت درست کنید و طول هر ردیف را حدود ۳ متر تعیین کنید. ردیف‌ها باید از شمال به جنوب قرار بگیرند تا محصولات امکان استفاده از بیشترین میزانِ نور خورشید را داشته باشند.
- ردیف‌ها را با فاصله‌ای قرار دهید که به راحتی امکان چیدن محصولات یا کندن علف‌های هرز را داشته باشید. نیازی نیست که این فاصله خیلی زیاد باشد، همین که دست‌تان به محصولات و گیاهان برسد کافی است.
اگر این مقداری که گفتیم برای شما بزرگ است میتوانید تعداد و طول ردیف‌ها را کم کنید.
انتخاب سبزیجات
این قسمت جذاب‌ترین مرحله‌ی کشت و کار است. سبزیجاتی که در این بخش پیشنهاد شده است گیاهانی معمولی و مصرفی هستند، رشد آن‌ها نسبتا سریع است و شما میتوانید خیلی سریع حاصل دست‌رنج خود را روی میز غذا ببینید!
- گوجه فرنگی
- کدو سبز
- فلفل
- کلم
- لوبیا سبز
- هویج
- ریحان
- تربچه
- اسفناج
گل همیشه بهار باعث دفع آفات شده و باغچه‌ی شما را رنگی می‌کند، پس حتما چند بوته از آن را کنار سبزیجات‌تان بکارید.
چند پیشنهاد ویژه برای انتخاب سبزیجات
- چیزی را بکارید که تمایل به خوردن آن دارید.
- درباره تعداد سبزیجاتی که می‌کارید، معقول عمل کنید و برای شروع بیش از حد نکارید.
- در دسترس بودن سبزیجات در فروشگاه‌ها را در نظر بگیرید. چیزی بکارید که به راحتی در دسترس نیست و یا با کاشت خانگی آن طعمی متفاوت را تجربه خواهید کرد. این نکته را نیز فراموش نکنید که کاشت سبزیجات در خانه بسیار ارزان‌تر از خریدِ آن‌ها است.
- برای کاشت سبزیجات به فصل رشد آن‌ها دقت کنید. مثلا اگر میانه‌ی تابستان را رد کرده‌اید، دیگر گوجه‌فرنگی نکارید یا اگر در فصل پاییز هستید بهتر است اسفناج بکارید.
- از بذرهای با کیفیت استفاده کنید. خرید یک بذر درجه یک با قیمت بالا به مراتب به صرفه‌تر از خرید بذرهای بی‌کیفیت و ارزان قیمتِ بدون بازدهی است.
راهنمای کاشت سبزیجات مختلف
- سبزیجات فصل خنک که در بهار رشد می‌کنند: کاهو، اسفناج، سبزیجات ریشه‌ای.
- سبزیجات گرم که تا زمان گرم شدنِ خاک کاشته نمی‌شوند: گوجه فرهنگی و فلفل.
- گیاهان بلند مثل لوبیا را در ضلع شمالی باغچه بکارید تا سایه‌ی آن‌ها روی گیاهان کوتاه‌تر نیفتد.
- گیاهانی مثل گوجه فرنگی و لوبیا خیلی زود بالغ می‌شوند و فصل برداشت آن‌ها سریع می‌رسد.